Opdracht: Hoe leg je een ruzie sneller bij als ze toch gebeuren?

De ruzie/ het patroon stoppen

Joris en Eva waren in hun ruzie volledig gefocust op aanvallen en verdedigen. Wie heeft gelijk, wie niet. De weegschaal; ik heb het zwaarder dan jij. Ik ben meer slachtoffer dan jij. Ze zijn elkaars vijanden. Deze aanvallen kun je herkennen aan: ”jij doet.. jij dit..”. ”Ik heb recht op je zorg” zucht Eva met strijdlust in haar ogen. En als je er zelfs dan niet voor me kunt zijn, doe ik het wel alleen. 

Maar het is een overwinning zonder shine. Want dit is niet wat Eva écht wilt.  Joris antwoordt rustig: kunnen we hiermee stoppen? We zijn toch allebei verliezers in ons negatieve patroon? Hij switcht van jij naar wij in zijn woordkeuze. 

Eva zucht en kiest ook een ander perspectief. Ze zegt rustig: we lopen steeds hier vast. We willen beide ons gelijk halen, en dat blijven we doen tot we beide kapot zijn”.

Tip: ga van ”ik heb” of ‘jij doet’ naar wij in je taalgebruik!

Reactie

Eva klaagde dat Joris haar buitensloot. Dat hij helemaal niet de moeite deed. Om zich in haar schoenen te plaatsen toen de spanning opliep. 

• Eva begint: ”het begon ermee dat ik me beklaagde en boos werd, wat deed jij toen?”
• ”Ik begon mezelf te verdedigen en ging in de tegenaanval” antwoordt Joris.
• En Eva zegt ”toen werd ik blind voor m’n ogen en beschuldigde ik je nog meer. Maar eigenlijk wilde ik niet dat jij je van mij ging terugtrekken”
• Joris waagt een grapje te maken: ”weet je nog, dat je best zonder me verder kon?”.
• Eva lacht.

Samen komen ze tot een samenvatting van hun stappen in het patroon: Eva wordt heet van woede en Peter doet alsof het hem geen reet doet. Eva gaat dan schreeuwen en dreigen; Joris vindt haar gedrag absurd en probeert zich te veweren.

Joris lacht: ”de rots en de bazige meid”. Nou ik kan me voorstellen dat tegen een rots praten irritant is. Eva maakt gebruik van deze opening en erkent dat haar boze geschreeuw zijn verdedigende houding oproept. En dat ze zich kan voorstellen dat hij zich dan terugtrekt. Ze vinden het beide moeilijk om eerlijk te zijn.

Gevoelens

Eva kan nu over haar gevoelens praten in plaats van haar gevoelens camoufleren met alle pijlen op Joris te richten met één groot verwijt. 

• Eva: ”Er zit woede, ”Als je het zo moeilijk vindt om met me samen te leven, doe ik het wel alleen”. Maar van binnen voel ik me verward. Begrijp je wat ik bedoel?
• Joris zegt ”Ó dat herken ik.

Duidelijk je harde emoties die je partner ziet, in dit geval de woede en verwarring, is hét begin zodat je partner écht ’emotioneel beschikbaar” voor je kan zijn.

Tip: spreek in delen van jezelf. B.v.: ”Dit deel van mezelf vind ik niet zo handig”. Dat helpt om makkelijker eigenschappen of ”delen” van jezelf toe te geven waar je niet zo trots op bent. 

Het is belangrijk dat je ziet dat jouw emoties invloedt hebben op je partner. Als het ‘goed zit’ tussen jullie, dan kun je dat zien. Maar als je emmer zelf overloopt van emoties, is het moeilijk te zien hoe je eigen reactie een reactie uitlokt bij je partner. Eva was zo woedend, dat ze echt niet zag dat haar ”Zie je niet wat je met me doet, mafkees?”. En kritische toon. Een blauwe plek bij Joris raakt en hem in de verdedigingsmodus duwt. Ze beweert zelfs dat hij zo doet omdat hij tekort schiet, de mafkees”. 

Op dat moment heeft Joris niet in de gate dat zijn onverschillige reactie: ”oké, ik kap hiermee” bij Eva zorgt voor olie op het vuur. Waardoor ze woedender wordt en gaat dreigen met ”ik kan het wel alleen”. 

Om deze ruzie bij te leggen is het belangrijk dat je allebei kunt kijken naar hoe jouw reactie de ander meesleurt in het negatieve patroon. Joris kan dat: ”bij zulke ruzies schiet ik in verdediging. En als ik me terugtrek, wordt jij juist gek hé? Dan krijg je het gevoel dat je er niet meer voor me doet? Ik trek me inderdaad terug. Ik weet niet hoe ik het anders kan doen. Ik wil dan niet meer horen hoe boos je op me bent”.

Tijdens een ruzie en afstand tussen jullie, zijn Eva en Joris veel te druk met zichzelf. Ze kunnen niet naar elkaars zachte emoties luisteren en zien dat ze elkaars blauwe plekken raken. 

Maar zodra je het weer kunt zien als jullie patroon, zorgt dat voor afstand. Je zit er dan niet meer midden in. Je kunt naar het patroon kijken vanaf een afstandje. Alsof je op de stoeprand zit en een fiets voorbij ziet gaan. In plaats van dat je een fiets bent. Je kunt het observeren. 

Dan ontstaat ruimte voor elkaars zachte emoties. Zodat je niet constant druk bezig bent met je eigen blauwe plek beschermen. 

Joris zegt: ”Ik denk dat je mij alleen maar de schuld wilt geven. Maar je bent toch niet alleen woedend he?” Onder al dat gescheld heb je verdriet he? Dat zie ik nu wel in. Ik weet dat jouw blauwe plek te maken heeft met aan je lot overgelaten te worden. Ik wil je geen pijn doen. Ik denk dat ik je vooral zag als arrogante tiran die de hele tijd mijn waardeloosheid als partner stond te bewijzen. 

Als Eva dan vraagt aan Joris welke zachte emoties hij voelde tijdens de ruzie. Kan hij reflecteren en zien dat de woorden ”Ik zou niet weten waarom ik dat moet accepteren” zijn angst om het niet goed genoeg te doen aanwakkerde. 

Eva voegt daar aan toe: ”dus jij denkt dat wat je ook doet, ik hoe dan ook teleurgesteld in je zal zijn? En dat is zo’n rotgevoel dat je liever wegloopt? Dat kan ik wel begrijpen als je het zo zegt”. Joris zegt: ”precies”.

Dit gesprek zo voeren wordt makkelijker als je vaker open bent over je blauwe plekken. 

Tip: zie dat je reactie invloed heeft op je partner. Je bent niet verantwoordelijk voor zijn of haar reactie. Maar je kunt wél nieuwsgierig zijn naar zijn of haar blauwe plekken. Ga hier wel altijd met respect mee om.

Het onder woorden brengen van zachte, diepere emoties. Zoals verdriet en schaamte. En meestal angst voor het verlies van verbinding. Misschien wel de moeilijkste stap voor je is. Is het ook de meest dankbare!

Het geeft je partner aan wat voor jou écht zo belangrijk is als jullie ruzie hebben. We zien de behoeften en angsten die achter de ruzie over de alledaagse dingen zit verstopt. Het échte achterste van de tong. 

Door zo’n ruzies laagje voor laagje af te pellen, kan Eva haar eigen gevoelens ontdekken. En ze dan met moed delen met Joris. Eva: ”ik heb ook pijn, maar ik kan je dat op zo’n moment moeilijk zeggen”. ”Ik ben dan bang en heb een brok in m’n keel. Als ik niet meer naar jou kan komen, ben ik bang dat jij helemaal niks doet en dat we elkaar verliezen. Bang dat jij onze relatie gewoon ”voorbij laat gaan”. En dan raak ik in paniek. 

Joris luistert en knikt. ”Dankjewel dat je dit verteld. Het voelt alsof ik je op een andere manier begrijp zo. Dan voel ik ook dat ik je wil geruststellen”, ik trek me wel eens terug. Maar ik wil jou niet kwijt”.

Als jullie bovenstaande stappen hebben doorlopen. Groeit er een nieuw, verbonden gevoel tussen jullie. Jullie emotionele band versterkt. 

Jullie hebben nu een gemeenschappelijke basis. Jullie zien elkaar niet meer als vijanden, maar als teamplayers. 

Jullie kunnen nu oplopende ruzies en discussies die onzekerheden aanwakkeren sneller bijleggen. En die onzekerheden samen tackelen. Joris: ”Ik vind het fijn dat we de volumeknop wat kunnen terug draaien. Ik vind het fijn dat we het erover eens zijn dat het vervelend is voor ons beide als het uit de hand loopt. Zo hoeven we niet telkens op hetzelfde punt uit te komen.

Dit betekent nog niet dat Eva en Joris echt op elkaar zijn afgestemd met elkaar in een veilige band. 

Het betekent wél dat jullie ruzies kunnen oplossen voordat ze zorgen voor nog meer afstand.